Tin nổi bật
Tin nổi bật

Lễ công cô là gì? Ý nghĩa và cách thực hiện lễ công cô trong lễ cưới

Đăng bởi quantri - 11:16 21/06/2024

Lễ công cô là một nghi thức quan trọng trong lễ cưới của người Việt Nam, thể hiện sự tôn kính và tri ân đối với tổ tiên và gia tiên của hai bên gia đình. Lễ công cô còn được gọi là lễ nhóm họ, lễ xuất giá hay lễ gia tiên. Trong bài viết này, Forevermark sẽ giới thiệu cho bạn về ý nghĩa, cách chuẩn bị và thực hiện lễ công cô một cách đầy đủ và chính xác nhất.

Lễ công cô là gì?

Lễ công cô là gì? Nghi lễ tổ chức Lễ công cô truyền thống Việt Nam

Lễ công cô là lễ gì?

Lễ công cô (hay còn gọi là Lễ gia tiên) là một nghi thức quan trọng trong đám cưới. Trong nghi thức này, cô dâu và chú rể sẽ ra mắt trước bàn thờ gia tiên của hai bên gia đình để tỏ lòng tưởng nhớ đến dòng tộc và báo cáo với ông bà tổ tiên về việc đại hỷ, nhận thành viên mới trong gia đình. Đây là một phần không thể thiếu trong lễ cưới của người Việt Nam.

Thời gian, địa điểm tổ chức lễ công cô

DSC_3188 | 木由子攝影 | Flickr

Thời gian, địa điểm tổ chức lễ công cô

Về thời gian: Theo truyền thống, lễ công cô được tổ chức trong cả hai ngày lễ ăn hỏi và lễ cưới. Nghi lễ thắp hương gia tiên thường được diễn ra sau khi hai nhà đã hoàn thành các nghi thức khác và thưa chuyện xong.

Về địa điểm: Lễ công cô được tổ chức tại cả hai nhà của cô dâu và chú rể. Trong lễ ăn hỏi, nghi lễ này diễn ra tại nhà gái. Trong lễ cưới, nghi lễ được cử hành tại cả hai bên gia đình.

Nghi thức lễ công cô chuẩn truyền thống

Trong ngày lễ ăn hỏi và lễ cưới, nghi thức tổ chức lễ công cô tại nhà trai và nhà gái sẽ có một số khác biệt về người tham gia, lễ vật và cách thực hiện. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn trong phần dưới đây nhé.

Nghi thức lễ công cô trong đám hỏi

DSC_7210 | 木由子攝影 | Flickr

Lễ công cô trong đám hỏi

Lễ ăn hỏi được tổ chức tại nhà gái, trong đó buổi lễ công cô có sự tham gia của cô dâu chú rể, cha mẹ cô dâu hoặc đại diện họ nhà gái. Họ sẽ hướng dẫn cặp đôi thắp hương trước bàn thờ tổ tiên. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng nhà trai sẽ không tham gia vào lễ công cô nhà gái.

Lễ vật: Trong lễ vật công cô, nhà gái sẽ sử dụng một phần tráp lễ ăn hỏi gồm trầu cau và mâm ngũ quả do nhà trai mang tới để thắp hương bàn thờ gia tiên. Đối với miền Nam, ngoài tráp lễ ăn hỏi, nhà trai cần chuẩn bị thêm một đôi đèn cầy có khắc hình long phụng để thắp trên bàn thờ nhà gái.

Trình tự tổ chức: Lễ công cô sẽ bắt đầu sau khi nhà gái nhận tráp lễ và đồng ý với lời cầu hôn từ nhà trai. Đại diện nhà gái sẽ đưa một số sính lễ đặt lên bàn thờ gia tiên để tiến hành nghi thức lễ công cô.

Trong quá trình thực hiện nghi lễ công cô, bố cô dâu hoặc người đại diện họ nhà gái sẽ thắp hương, đốt đèn bàn thờ và đọc bài khấn để báo cáo với tổ tiên. Tiếp theo, cô dâu chú rể sẽ tiến hành nghi thức cúng bái theo sự hướng dẫn của người lớn. Theo nghi thức cưới truyền thống, chú rể sẽ lạy bàn thờ nhà vợ bốn lần, sau đó cô dâu sẽ lạy theo. Sau cùng, cặp đôi sẽ lạy cha mẹ vợ trước bàn thờ gia tiên. Nghi thức này biểu hiện sự kính trọng của chú rể đối với cha mẹ vợ về công lao sinh thành, nuôi dưỡng cô dâu, và lòng biết ơn của cô dâu vì cha mẹ đã cho phép và tạo điều kiện cho mình nên duyên nợ với chồng.

Nghi thức lễ công cô trong đám cưới

Trong lễ cưới, lễ công cô được tiến hành đầu tiên tại nhà gái trong lễ xin dâu, sau đó được tổ chức tại nhà trai trong nghi lễ thành hôn. Các bước tổ chức và nghi thức tổ chức lễ công cô trong lễ cưới có điểm tương đồng và khác biệt so với nghi thức tổ chức trong lễ ăn hỏi. Hãy cùng tìm hiểu thêm để hiểu rõ hơn nhé!

大頭婚禮237.JPG | 木板皮 | Flickr

Lễ công cô trong đám cưới

Tại nhà gái

Trong nghi lễ công cô tại nhà gái, cặp đôi uyên ương và bố mẹ hoặc người đại diện bên nhà gái sẽ tham dự buổi lễ. Người đại diện bên nhà gái sẽ hướng dẫn cặp đôi thắp hương trước bàn thờ tổ tiên.

Lễ công cô bắt đầu sau khi hoàn tất các thủ tục thưa chuyện của hai nhà. Bố cô dâu hoặc đại diện nam giới họ nhà gái sẽ thắp hương và đọc bài khấn trước tổ tiên để thông báo về việc con gái trong nhà chuẩn bị xuất giá và giới thiệu chú rể. 

Sau khi cô dâu chú rể thực hiện nghi thức cúng bái theo hướng dẫn, mọi người sẽ chuẩn bị rước dâu về nhà chồng. Trước khi cô dâu lên đường, người chủ hôn sẽ đốt hương để xua đuổi điều xấu không theo đôi uyên ương.

Tại nhà trai

Lễ công cô là một phần quan trọng trong nghi lễ thành hôn, diễn ra sau cùng tại nhà trai. Trong lễ này, cô dâu và chú rể sẽ thắp hương trước bàn thờ gia tiên để giới thiệu và ra mắt nàng dâu mới với ông bà tổ tiên nhà chồng.

Thành phần tham gia lễ công cô nhà trai bao gồm cô dâu, chú rể và bố mẹ chú rể hoặc người lớn tuổi đại diện nhà trai. Trong buổi lễ này, nhà gái chú ý không được thắp hương tại bàn thờ gia tiên nhà trai.

Lễ vật: Nhà trai không cần chuẩn bị lễ vật thắp hương quá cầu kỳ, chỉ cần mâm ngũ quả và gà luộc là đủ. Tuy nhiên, nếu muốn bàn thờ gia tiên thêm đẹp mắt, nhà trai có thể đặt thêm mâm trái cây khắc hình long phụng.

Trình tự lễ công cô nhà trai: Sau khi hoàn tất thủ tục đón dâu và rước dâu về nhà chồng, lễ công cô sẽ được tổ chức theo trình tự giống như bên nhà gái. Bố chú rể hoặc đại diện nhà trai sẽ thắp hương và đọc bài khấn để báo cáo với gia tiên. Cô dâu và chú rể sẽ thực hiện nghi thức cúng bái theo hướng dẫn của người đại diện. Khi buổi lễ kết thúc, cô dâu và chú rể sẽ cúi lạy, dâng trà cho cha mẹ của chú rể và nước mới cho các vị tiền bối trong gia đình nhà trai.

Cách bày trí bàn thờ gia tiên đầy đủ

King Le Thai To`s Temple in Hanoi, Vietnam Editorial Stock Photo ...

Cách bày trí bàn thờ gia tiên trong lễ công cô

Bàn thờ gia tiên là nơi thiêng liêng nhất trong buổi lễ công cô, do đó được chăm sóc kỹ lưỡng và trang trí đẹp mắt trong ngày cưới. Tuy nhiên, cách bố trí bàn thờ và chuẩn bị lễ vật có sự khác biệt giữa nhà trai và nhà gái.

Tại nhà trai: Về bố trí bàn thờ nhà trai, chính diện bàn thờ là nơi đặt ảnh hoặc linh vị của tổ tiên. Nếu không có ảnh hay linh vị tổ tiên, gia đình có thể dán chữ hỷ ngay chính diện. Hai bên bàn thờ gia tiên nên được bố trí đặt bộ lư đồng và cặp nến long phụng. Trên bàn thờ còn được trang trí thêm bình hoa và mâm ngũ quả. Nếu không trang trí bình hoa, có thể thay thế bằng hai chậu trầu cau tết thành hình cặp long phụng đặt hai bên của bàn thờ.

Tại nhà gái: Đối với nhà gái, bàn thờ gia tiên có thể được bố trí giống như bên nhà trai. Ngoài ra, nhà gái cần chuẩn bị thêm một bàn để đặt các mâm quả mà nhà trai mang sang xin cưới dâu. Bàn này sẽ được phủ khăn lịch sự và đặt thấp hơn bàn thờ gia tiên. Tuy nhiên, cách trang trí bàn thờ gia tiên còn phụ thuộc vào phong tục tập quán của từng vùng miền, với những điểm đặc biệt khác nhau cần lưu ý.

Những điểm cần lưu ý trong lễ công cô

Lễ công cô là một nghi lễ rất quan trọng, do đó các cặp đôi sắp cưới cần phải chuẩn bị thật kỹ lưỡng trước khi tổ chức để đảm bảo buổi lễ báo cáo với gia tiên diễn ra suôn sẻ và thuận lợi. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng mà bạn cần biết.

Bài khấn/Văn khấn gia tiên trong lễ công cô

Bài khấn thường được lấy từ chùa và thường có những lời cầu nguyện cho cuộc sống hôn nhân viên mãn và thuận lợi. Forevermark đã gửi một mẫu lời khấn trong lễ công cô mà hai bên gia đình có thể chuẩn bị.

“Nam Mô A Di Đà Phật !

Nam Mô A Di Đà Phật !

Nam Mô A Di Đà Phật !

– Con lạy chín phương trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

– Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.

– Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ ngài Bản xứ Thổ Địa, ngài Bản gia Táo Quân cùng chư vị Tôn thần.

– Con kính lạy tổ tiên họ…. chư vị Hương linh.

Tín chủ (chúng) con là: ………………………………

Ngụ tại: …………………………………………………..

Hôm nay là ngày… tháng…. năm………………

Tín chủ chúng con có con trai (con gái) kết duyên cùng ………………..

Con của ông bà: ………………………………………

Ngụ tại: …………………………………………………..

Nay thủ tục hôn lễ đã thành. Xin kính dâng lễ vật, dâng lên trước án.

Kính lạy trước linh tọa Ngũ tự Gia thần chư vị Tôn linh, trước linh bài liệt vị Gia tiên, trước Phúc Tổ Di Lai, ông Tơ bà Nguyệt. Xin kính cẩn khẩn cầu:

Sinh trai có vợ (nếu là nhà trai),

Sinh gái có chồng (nếu là nhà gái),

Lễ mọn kính dâng,

Duyên lành gặp gỡ,

Giai lão trăm năm,

Vững bền hai họ,

Nghi thất nghi gia,

Có con có của.

Cầm sắt giao hoà,

Trông nhờ phúc Tổ.

Dãi tấm lòng thành, xin được phù hộ độ trì.

Nam Mô A Di Đà Phật!

Nam Mô A Di Đà Phật!

Nam Mô A Di Đà Phật!

Cẩn cáo!”

Cách vái/lạy của cô dâu chú rể khi hành lễ

Theo truyền thống của người Việt Nam, việc bái lạy được quy định rất chặt chẽ, cả về số lượng và thế lạy. Cô dâu và chú rể cần chú ý đến những quy tắc này để tránh những điều cấm kỵ không đáng có. 

  • Đối với người đã mất, cô dâu và chú rể phải lạy bốn lần, còn đối với người sống thì chỉ cần hai lần. 
  • Thế lạy phải cung kính, cô dâu trao hoa cầm tay cho phù dâu rồi mới tiến hành làm lễ. 
  • Đầu phải cúi sát đất, động tác phối hợp đều đặn, sau khi lạy xong, cô dâu và chú rể đứng thẳng người nghiêm trang trước bàn thờ để bái.

Lễ công cô tổ chức tại nhà hàng được không?

Về vấn đề này, theo tìm hiểu của Forevermark, lễ công cô  thể tổ chức tại nhà hàng nếu gia đình không có điều kiện để tổ chức tại nhà. Hai bên gia đình có thể trao đổi với nhà hàng và thuê một sảnh tiệc nhỏ để bày trí bàn thờ, chân đèn, lư hương và hoa quả. Các nghi thức trong lễ công cô vẫn có thể được cử hành đầy đủ và trình tự tại nhà hàng, không khác gì so với việc tổ chức tại nhà.

Lễ công cô là một phần không thể thiếu trong đám cưới của người Việt Nam, vì nó thể hiện sự kết nối giữa hai gia đình và sự tôn trọng đối với tổ tiên. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có được những kiến thức cơ bản và cách thực hiện lễ công cô một cách chu đáo và trang nghiêm. Chúc bạn có một đám cưới vui vẻ và hạnh phúc!